Haklarında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 191 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri veya sadece denetimli serbestlik kararı verilen uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan ya da kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişilerin uyuşturucu kullanmalarına neden olan veya kullanma isteğine yol açan etkenlerin değerlendirilerek, kişilerin maddeye olan ihtiyaçlarını kontrol etmeleri, yaşam standartlarını yükseltmeleri, belirlenen ihtiyaçları doğrultusunda kendilerine ve topluma yararlı bireyler olabilmeleri amacıyla yürütülen rehberlik çalışmaları, denetimli serbestlik müdürlüklerince ilgili kurumlarla işbirliği içinde yerine getirilir.

Tedavi ve denetimli serbestlik kararlarının dosya kaydı Tedavi ve Denetimli Serbestlik olarak yapılır. Sadece denetimli serbestlik kararları ile "gerek görülmesi halinde tedaviye gönderilmesi ve denetimli serbestlik altına alınması" ifadesi yer alan denetimli serbestlik kararlarının dosya kaydı ise denetimli serbestlik dosyası (DS) olarak kaydedilir.

Savcılık tarafından tedavi ve denetimli serbestlik kararı ile birlikte tedbir amaçlı başka bir yükümlülük (karakola imza atma vb.) verilmesi halinde, bu tür kararların UYAP'ta tanımlaması olmadığından, denetimli serbestlik müdürlüğünce infazının mümkün olmayacağı belirtilerek tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri ile birlikte verilen kararın infazında tereddüt hasıl olması nedeniyle dosya Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir.

Yükümlü hakkında tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri veya sadece denetimli serbestlik kararı verilmesi halinde 10 gün içerisinde müdürlüğe müracaat etmesi için tebligat (çağrı yazısı) çıkarılır. Tebligatta, yükümlünün belirtilen süre içinde müdürlüğe başvurmaması halinde dosyanın kapatılacağına ilişkin ifade yazılır. Usulüne uygun olarak tebligat yapılmasına rağmen yükümlünün müdürlüğe müracaat etmemesi halinde komisyonun onayından sonra kaydı kapatılarak dosya, kararı veren Cumhuriyet savcılığına gönderilir.

Yükümlünün 10 gün içinde müdürlüğe başvurması halinde ilk başvuru tutanağı tanzim edilir. Yükümlünün adres ve iletişim bilgileri kayıt altına alınır. Kayıt işlemlerinin tamamlanmasının ardından, yükümlüye hakkındaki kararın türüne göre denetimli serbestlik uygulamaları ile uyması gereken kurallar, hak ve sorumluluklarını içeren denetimli serbestlik süreci yükümlü ön bilgilendirme formu tebliğ edilir.

Tedavi ve denetimli serbestlik kararları ile "gerek görülmesi halinde tedaviye gönderilmesi ve denetimli serbestlik altına alınması" ifadesi yer alan denetimli serbestlik kararlarına ilişkin dosyalar doğrudan infaz bürosuna tevzi edilir ve aynı zamanda yükümlü infaz bürosuna tevzi edilir. Ve aynı zamanda yükümlü infaz bürosuna yönlendirilir. Sadece denetimli serbestlik tedbiri verilmesi halinde ise dosya değerlendirme ve planlama bürosuna tevzi edilerek yükümlü bu büroya yönlendirilir.

Yükümlü, infaz bürosuna müracaat ettiğinde yükümlülükleri, hakları, ihlalleri ve sonuçları hakkında bilgilendirilir. Hakkında tedavi ve denetimli serbestlik kararı verilen yükümlünün tedavi programının sona ermesinden itibaren 10 gün içerisinde müdürlüğe başvurması gerektiği, aksi halde dosyası ile ilgili olarak uyarı/kayıt kapatma sürecinin işleyeceği hatırlatılır.

Hakkında tedavi ve denetimli serbestlik kararı verilen yükümlünün tedavi tedbirinin yerine getirilmesi için ilgili kuruma sevk işlemleri başlatılır. Ve sevk yazısı yükümlüye elden teslim edilerek 5 iş günü içerisinde ilgili sağlık kurumuna başvurması gerektiği belirtilir. Sevk evrakının bir sureti ilgili sağlık kuruluşuna gönderilir. Diğer bir sureti de dosya içerisinde sağlık kuruluşuna başvurmaması halinde müdürlüğe bilgi verilmesi, tedavi programına uyum göstermesi halinde tedavi bitiminde tedavinin sona erdiğinin yükümlüye tebliğ edilmesi ve düzenlenen raporun müdürlüğe gönderilmesi, tedavi programına uymadığı takdirde herhangi bir yazı beklemeksizin derhal (faks vb. yoluyla) müdürlüğe bildirilmesi gerektiği hususlarına yer verilir.

Tedavi sürecinde, yükümlünün bu dosya kapsamında tek yükümlülüğü tedavi kurumunun kurallarına uymasıdır. Tedavi ile ilgili işlemlerde sağlık kuruluşu yetkilidir. Tedavi sürecinde, sağlık kuruluşu tarafından yapılan bildirimler dikkate alınır. Sağlık kuruluşundan ayrıca tahlil sonuçları istenmez. Tedavi sürecinde yükümlünün vaka sorumlusu ile görüşme yapması zorunlu değildir. Yükümlünün bu süreçte müdürlüğe gelmemesi, ihlal olarak değerlendirilmez. Yükümlünün tedaviye ihtiyacı olup olmadığının tespiti müdürlük tarafından yapılmaz. Denetimli serbestlik sürecindeki tedavi kararı ilgili savcılık tarafından verilir. Tedavi ihtiyacının tespiti sağlık kuruluşu tarafından yapılır.

Cumhuriyet savcığı tarafından verilen denetimli serbestlik kararında "gerek görülmesi halinde tedaviye gönderilmesi ve denetimli serbestlik altına alınması" ifadesinin yer alması halinde, yükümlünün 5 iş günü içinde ilgili sağlık kuruluşuna başvurması istenir. Sağlık kuruluşuna yazılan sevk yazısında yükümlünün bağımlılık ile ilgili tedaviye ihtiyacı olup olmadığının tespit edilerek müdürlüğe bildirilmesi istenir. Sağlık kuruluşunca gönderilen raporda yükümlünün tedaviye ihtiyacı olduğunun bildirilmesi halinde, sağlık kuruluşunun rapou ilgi tutularak tedavi ve denetimli serbestlik kararının değerlendirilmesi için dosya Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir. Cumhuriyet başsavcılığı tarafından yükümlü hakkında denetimli serbestlik süresi içerisinde tedaviye tabi tutulması kararı verilerek dosyanın müdürlüğe gönderilmesi durumunda, DS olarak kaydedilmiş olan dosya Tedavi Denetimli Serbestlik olarak güncellenir. Sağlık kuruluşunun yükümlünün tedaviye ihtiyacı olmadığına dair rapor bildirilmesi halinde ise sadece denetimli serbestlik kararı infaz edileceği için dosya değerlendirme ve planlama bürosuna tevzi edilir.

Denetimli serbestlik tedbirinin infazı sırasında ilgili personelin talebi üzerine infaz işlemleri değerlendirme komisyonu tarafından yükümlünün tedaviye ihtiyacı olduğunun değerlendirme komisyonu tarafından yükümlünün tedaviye ihtiyacı olduğunun değerlendirilmesi halinde yükümlü sağlık koruluşuna sev edilerek tedaviye ihtiyacı olup olmadığının sağlık kuruluşunca tespit edilmesi istenir. Sağlık kuruluşunca gönderilen raporda yükümlünün tedaviye ihtiyacı olduğunun bildirilmesi halinde, sağlık kuruluşunun raporu ilgi tutularak tedavi ve denetimli serbestlik kararının değerlendirmesi için dosya Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir. Ve savcılığın kararına göre işlem yapılır. Sağlık kuruluşunun yükümlünün tedaviye ihtiyacı olmadığına dair rapor bildirilmesi halinde ise sadece denetimli serbestlik kararının infazına devam edilir.

Sağlık kurumu tarafından yapılan bildirimler denetimli serbestlik müdürlüğünce değerlendirilir. Yükümlünün beş iş günü içerisinde ilgili kuruma müracaat etmediğinin veya belirlenen tedavi programına uymadığının bildirilmesi halinde UYARI SÜRECİ başlar. Uyarıdan sonra yükümlülüğün tekrar ihlal edilmesi halinde kayıt kapatma süreci işletilir.

Komisyon tarafından kişinin sağlık kuruluşuna başvurmaması nedeniyle uyarılmasına karar verilmesi halinde yükümlüye uyarı tebligatı çıkarılır. Uyarı tebligatında yükümlünün sevk almak üzere 10 gün içerisinde müdürlüğe başvurması gerektiği de belirtilir. Uyarıdan sonra yükümlünün belirtilen süre içerisinde müdürlüğe başvurması halinde 5 iş günü içerisinde tekrar sağlık kuruluşuna başvurmak üzere sevk edilir.

Yükümlünün sağlık kurumuna zamanında başvurması halinde yükümlü tedavi programına dahil olur. Verilen sevk ile yükümlünün (2.kez) sağlık kuruluşuna başvurmaması halinde ise kayıt kapatma süreci işler.

Yükümlünün kullanmak için tekrar uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi, bulundurması, kullandığının tespit edilmesi ya da sağlık kuruluşundan uyuşturucu veya uyarı madde kullanımına devam etmesi nedeni ile tedavi programına uyumsuz olduğunu bildirir tıbbi kanaat raporunun gönderilmesi halinde yükümlü uyarılmaz ve bir yıl içerisinde ikinci ihlal şartı beklenmeksizin komisyon karı ile dosyanın kaydı kapatılarak Cumhuriyet savcılğına gönderilir.

Sağlık kuruluşu tarafından yükümlünün tedavi programına uyum gösterdiği ve tedavi programının tamamlandığı raporunun müdürlüğe iletilmesi durumunda yükümlüye 10 gün içerisinde müdürlüğe başvurması için tebligat çıkarılır. Süreci hızlandırmak amacıyla yükümlüye diğer iletişim kanallarıyla yani UYAP'tan SMS veyya telefonla iletişim gibi, müdürlüğe çağrı işlemi gerçekleştirilir. Yükümlü müdürlüğe geldiğinde dosyası rehberlik ve iyileştirme program takvimi hazırlanmak üzere değerlendirme ve planlama bürosuna tevzi edilir. Aynı zamanda yükümlü bu büroya yönlendirilir.

Yükümlünün müdürlük tarafından belirlenerek tarafına tebliğ edilen rehberlik ve iyileştirme çalışmalarından herhangi birine haklı, geçerli ve belgelendirilebilen bir mazereti olmaksızın katılmaması halinde uyarı süreci işler. İhlalin tekrarı halinde kayıt kapatma süreci işletilir.

Haklarında tedavi ve denetimli serbestlik kararı verilen yükümlülerin dosyaları, kayıt-kabul işlemleri tamamlandıktan sonra doğrudan infaz bürosuna tevzi işlemleri başlatılmakta ve tedavi sürecinin tamamlanmasının ardından yükümlü müdürlüğe müracaat ettiğinde dosyası vaka sorumlusu tarafından değerlendirme ve planlama bürosuna tevzi edilmektedir. Haklarında sadece denetimli serbestlik kararı sonra doğrudan değerlendirme ve planlama bürosuna tevzi edilmekte olup haklarında rehberlik ve iyileştirme program takvimi hazırlandıktan sonra infaz bürosuna (vaka sorumlusuna) tevzi edilmektedir. Halihazırdaki uygulama (Halihazırdaki uygulamada Tedavi Denetimli Serbestlik/Denetimli Serbestlik kararlarının infazı nediyle müdürlüğe müracaat eden yükümlü hakkında araştırma-değerlendirme yapılmasına yönelik bir form uygulanmadığından değerlendirme ve planlama bürosu tarafından öncelikle üç bireysel görüşmenin tarihleri ile bireysel görüşmelerin devam ettiği sürçte yapılacak olan vaka sorumlusu görüşmeleri planlanmakta ve dosya vaka sorumlusuna tevzi edilmektedir. Bireysel görüşmeler sırasında bireysel görüşme uzmanı tarafından yapılan değerlendirmeye göre yükümlünün katılması gereken programlar belirlenmektedir. Bireysel görüşme uzmanının görüşlerini dikkate alarak yeniden rehberlik ve iyileştirme program takvimi hazırladıktan sonra dosyayı tekrar vaka sorumlusuna tevzi etmektedir.

Araştırma Değerlendirme Formu (ARDEF) 191 uygulanmaya başladıktan sonraki süreçte, yükümlü değerlendirme ve planlama bürosuna geldiğinde ARDEF 191 doldurularak hakkında denetim planı hazırlanacaktır. Denetim planında, kişinin denetimli serbestlik süreci boyunca bireysel görüşme uzmanı ve vaka sorumlusu ile yapacağı görüşmelerin tarihleri, risk ve ihtiyaçların belirlenmesi aşamasında katılması gerekli görülen program ve seminerler ile yönlendirmelere ilişkin açıklamalar ve yükümlünün uyması gereken kural ve yükümlülükler yer alacaktır. Bu durumda bireysel görüşme uzmanının denetim planının yenilenmesine ilişkin görüşü ve infaz işlemleri değerlendirme komisyonunun denetim planının yenilenmesi kararı olmadıkça ikinci kez planlama yapılması gerekmeyecektir. ) gereği, haklarında Tedavi Denetimli Serbestlik veya sadece Denetimli Serbestlik kararı verilen yükümlüler, değerlendirme ve planlama bürosuna müracaat ettiklerinde ilgili personel tarafından öncelikle üç bireysel görüşme ile ilgili bilgileri ve bireysel görüşmelerin devam ettiği süreçte yapılacak olan vaka sorumlusu görüşmeleri planlanmalı ve dosya vaka sorumlusuna tevzi edilmelidir. Yükümlü hakkında rehberlik ve iyileştirme program takvimi hazırlandıktan sonraki aşamada, yükümlünün bu program takvimi ile belirlenmiş olan bireysel görüşmelere katılım durumu takip edilir.

Bireysel görüşme uzmanının üçüncü görüşmenin bireysel görüşme formunda belirttiği görüşleri doğrultusunda ilave rehberlik ve iyileştirme program takvimi hazırlanması için vaka sorumlusu tarafından dosya tekrar değerlendirme ve planlama bürosuna tevzi edilir. Değerlendirme ve planlama bürosunda görevli personel tarafından bireysel görüşme uzmanının görüşleri doğrultusunda yeniden rehberlik ve iyileştirme program takvimi hazırlandıktan sonra dosya tekrar vaka sorumlusuna tevzi edilir. Vaka sorumlusu hazırlanan program takvimine göre, yükümlü hakkında belirlenen kararın infazına yönelik çalışmaların koordinasyonunu sağlamaya devam eder.

Halihazırdaki uygulama gereği, yükümlü büroya geldiğinde ilk üç bireysel görüşme ile ilgili bilgileri ve bireysel görüşmelerin devam ettiği süreçte yapılacak olan vaka sorumlusu görüşmelerini içeren rehberlik ve iyileştirme program takvimi hazırlanır. Yükümlünün vaka sorumlusu ile görüşme tarihleri, ayda bir kez olmak üzere bireysel görüşme tarihleri ile aynı tarihte olacak şekilde düzenlenir. Program takviminin her sayfası, hazırlayan personel ile yükümlü tarafından imzalanır. Dosya vaka sorumusuna tevzi edilir.

Vaka sorumlusu üçüncü görüşmenin bireysel görüşme formunda uzman tarafından belirtilen görüşler doğrultusunda rehberlik ve iyileştirme program takvimi hazırlanması üzere yükümlünün dosyasını tekrar değerlendirme ve planlama bürosuna tevzi eder.

Değerlendirme ve planlama borüsonuda görevli personel, bireysel görüşme uzmanının belirttiği öneriler doğrultusunda, devam edecek sürece yönelik rehberlik ve iyileştirme program takvimi hazırlar. Program takviminin her sayfası, hazırlayan personel ile yükümlü tarafından imzalanır ve dosya tekrar vaka sorumlusuna tevzi edilir.

Yükümlüye program takviminde belirlenen yükümlülükler ile uyması gereken kurallar ve dikkat etmesi gereken hususları içeren bilgilendirme formu verilir. Yükümlünün yükümlülüklerinin neler olduğu hangi durumların ihlal sayılacağı ile program süresince dikkat etmesi gereken hususları doğru ve yeterli olarak anlayıp anlamadığı teyit edilir.