Etkin pişmanlık nedir? Kimler etkin pişmanlıktan faydalanabilir? Etkin pişmanlıktan faydalanabilmenin şartları nelerdir? Denetimli serbestlikte etkin pişmanlık gibi sorulara bu makalemizde cevap vermeye çalışacağız.

Etkin pişmanlıktan yararlanan kişiler yani TCK 221/5 kararından faydanalan hükümlüler hakkında verilen denetimli serbestlik tedbiri; örgütü dağıtan veya verdiği bilgilerle örgütün dağılmasını sağlayan, gönüllü olarak örgütten ayrılan veya teslim olan ya da yakalanan, pişmanlık duyarak örgütün dağılmasını veya mensuplarının yakalanmasını sağlayan kurucu, yönetici ve örgüt üyeleri hakkında mahkemelerce etkin pişmanlık hükümleri kapsamında verilen ve etkin pişmanlıktan yararlanan yükümlülerin toplum içinde denetim, takip ve iyileştirmesini öngören bir tedbirdir.

Dosya denetimli serbestlik bürosuna geldiğinde yükümlüye 10 gün içinde müdürlüğe müracaat etmesi için tebligat gönderilir. Tebligatta yükümlünün belirtilen süre içinde başvurmaması halinde durumun mahkeye bildirileceğine ilişkin ifade yazılır. Usülüne uygun olarak tebligat yapılmasına rağmen yükümlünün müdürlüğe başvurmaması halinde kayıt kapatılmaz. Dosya, infaz bürosuna tevzi edilir.

Yükümlünün 10 gün içinde müdürlüğe müracaat etmesi halinde ilk başvuru tutanağı tanzim edilir. Yükümlünün adres ve iletişim bilgileri kayıt edilir. Kayıt işlemlerinin tamamlanmasının ardından, yükümlüye hakkındaki kararın türüne göre denetimli serbestlik uygulamaları, hak ve yükümlülükleri ihlal durumları ve bunun sonuçlarını içeren form tebliğ edilir. Dosya değerlendirme ve planlama bürosuna tevzi edilerek yükümlü, değerlendirme ve planlama bürosuna yönlendirilir.

Yükümlü büroya geldiğinde risk ve ihtiyaç değerlendirmesi yapılır. Değerlendirme neticesinde yükümlü ile iş birliği içerisnde yükümlünün ihtiyaçlarına uygun şekilde denetim planı hazırlanır. Denetim planı içeriğinde ihtiyaç duyulması halinde müdahale programları uygulanmasına ve periyodik görüşmeler yapılmasına yer verilir. Denetim planında yapılacak rehberlik çalışmaları açıkça belirtilir. Yükümlünün ilgisi ve ihtiyaçları belirlenerek yükümlü uygun etkinliklere ve meslek edindirmeye yönelik kurs ya da programlara yönlendirilir. Planda ayrıca yükümlünün denetimli serbestlik süresi boyunca vaka sorumlusu ile yapacağı görüşmelerin tarihleri yer alır. Vaka sorumlusu ile görüşme tarihleri ayda bir olmak üzere yükümlünün müdürlüğe geleceği tarihlerle aynı zamana verilir.

Bu kararda denetimli serbestlik tedbiri yükümlüye bildirildiği tarihte başlar. Kararda belirtilen süresin bitmesiyle sona erer. Plan hazırlanırken bu hususa dikkat edilmelidir. Denetim planında, planı hazırlayan denetimli serbestlik memuru ve/veya değerlendirme ve planlama bürosunda görevli uzman ile yükümlünün imzası bulunur. İmzadan imtina halinde denetim planını imzalamamanın yükümlülükten muafiyet anlamına gelmediği yükümlüye bildirilerek bu husus denetim planının altına yazılıp imzalanır.

Yükümlüye, denetim planında belirlenen yükümlülükler ile uyması gereken kurallar ve dikkat etmesi gereken hususları içeren bilgilendirme formu verilir. Yükümlünün yükümlülüklerinin neler olduğu ile plan süresince dikkat etmesi gereken hususları doğru ve yeterli olarak anlayıp anlamadığı teyit edilir. Yükümlünün dosyası, vaka sorumlusuna tevzi edilir. Yükümlü infaz bürosuna yönlendirilir. Denetim planı, hazırlayan personel tarafından onay için komisyona sunulur.

Vaka sorumlusu, yükümlüyü denetim planının uygulanması, yükümlülükleri ve hakları konusunda sözlü olarak bilgilendirir. Yükümlü denetim planında belirlenen programlara katılmaz ya da rehberlik çalışmalarını kabul etmezse ilgili kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ya da gönüllü kişilerle işbirliği içerisinde etkin pişmanlıktan yararlanan yükümlünün toplum içinde denetim ve takibine devam edilir.

Denetim süresinin sonunda yükümlüye yönelik yapılan çalışmaların mahkemesine rapor edilmesinde kullanılmak üzere varsa işbirliği yapılan ilgili kurum ve sivil toplum kuruluşları ve/veya gönüllü kişilerden yapılan işlemler hakkında da bilgi istenir.

Denetimli serbestlik tedbirine ilişkin süre sona erdiğinde dosya kapatılarak mahkemesine gönderilir. Tedbirin yerine getirilmesi süresince yükümlüye yönelik yapılan çalışmalar rapor edilerek mahkemeye gönderilen dosyaya konur.